
Α. Πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου
Για τις πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου προβλέπεται απλοποιημένη διαδικασία.
1. Τι ορίζεται ως πτώχευση μικρού αντικειμένου;
Ως πτώχευση μικρού αντικειμένου στα φυσικά πρόσωπα λαμβάνεται ως κριτήριο η περιουσία του προσώπου. Σημειώνεται ότι για τα φυσικά πρόσωπα η αξία των περιουσιακών στοιχείων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 350.000 ευρώ. Ειδικότερα, η αξία της ακίνητης περιουσίας των φυσικών προσώπων υπολογίζεται με βάση τη φορολογητέα αξία υπολογισμού του ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Για τα νομικά πρόσωπα, ως πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου ορίζονται εκείνες, στις οποίες ο οφειλέτης (νομικό πρόσωπο) πληρεί ένα από τα κριτήρια προσδιορισμού της πολύ μικρής οντότητας (άρθρο 2 του ν. 4308/2014) και ειδικότερα: α) Σύνολο ενεργητικού (περιουσιακών στοιχείων): 350.000 ευρώ, β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 700.000 ευρώ, γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 10 άτομα.
2. Υπό ποία προϋπόθεση κηρύσσεται ένας οφειλέτης (φυσικό πρόσωπο ή πολύ μικρή νομική οντότητα) σε πτώχευση και ποιο είναι το αρμόδιο δικαστήριο;
Προϋπόθεση κήρυξης σε πτώχευση είναι η παύση πληρωμών, η οποία θεωρείται δεδομένη, όταν ο οφειλέτης δεν καταβάλλει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον 60% των συνολικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών του για περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ. Η επιλεκτική εκπλήρωση ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεων δεν αίρει την παύση πληρωμών, η οποία μπορεί να συνίσταται και στην αδυναμία εκπλήρωσης ακόμα και μίας σημαντικής ληξιπρόθεσμης χρηματικής οφειλής.
Αρμόδιο δικαστήριο είναι το Ειρηνοδικείο στην περιφέρεια του οποίου ο οφειλέτης έχει την κατοικία του ή, σε περίπτωση νομικού προσώπου, στην περιφέρεια όπου βρίσκεται το κέντρο των κυρίων συμφερόντων του.
3. Η απόφαση του δικαστηρίου επί της πτώχευσης μικρού αντικειμένου μπορεί να αμφισβητηθεί;
Υπάρχει δυνατότητα αμφισβήτησης της απόφασης που κηρύσσει την πτώχευση, με το ένδικο μέσο της έφεσης.
4. Ποια διαδικασία προβλέπεται για τις πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου;
Η αίτηση πτώχευσης κατατίθεται ηλεκτρονικά μέσω του Ηλεκτρονικού Μητρώου Φερεγγυότητας είτε από οποιονδήποτε πιστωτή είτε από τον οφειλέτη και δημοσιοποιείται για χρονικό διάστημα 30 ημερών.
Αν μέσα σε χρονικό διάστημα 30 ημερών από τη δημοσιοποίηση της αίτησης πτώχευσης δεν υποβληθεί παρέμβαση κατά αυτής, ή υποβληθεί, αλλά αφορά μόνο τον διορισμό συνδίκου, η αίτηση γίνεται δεκτή με μόνη τη διαπίστωση παρέλευσης του χρονικού διαστήματος από το πτωχευτικό δικαστήριο.
Αν η αίτηση κατατεθεί από τον οφειλέτη, θα πρέπει παράλληλα να υποβάλλει σε πρωτότυπο, γραμμάτιο κατάθεσης του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων 250 ευρώ για την αντιμετώπιση των πρώτων εξόδων της πτώχευσης, με εξαίρεση α) ανεξασφάλιστα περιουσιακά στοιχεία μικρής αξίας και β) το ετήσιο εισόδημά τους να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Οι οφειλέτες-φυσικά πρόσωπα ή νομικά πρόσωπα που δεν δημοσιεύουν χρηματοοικονομικές καταστάσεις, καταθέτουν υποχρεωτικά:
- τελευταία δήλωση φόρου εισοδήματος
- δήλωση στοιχείων ακινήτων
- αν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, κατάσταση οικονομικών στοιχείων
- κατάσταση του συνόλου των πιστωτών
- βεβαίωση της αρμόδιας οικονομικής υπηρεσίας για τα χρέη του οφειλέτη προς το Δημόσιο και δυνητικά κάθε άλλο έγγραφο που υποστηρίζει τα παρεχόμενα από τον οφειλέτη στοιχεία.
5. Ποιες είναι οι συνέπειες της πτώχευσης μικρού αντικειμένου;
Η απαλλαγή οφειλών επέρχεται:
- σε 1 έτος μετά την έκδοση της σχετικής δικαστικής απόφασης, στην περίπτωση που ο οφειλέτης διαθέτει περιουσία την οποία και θα απολέσει κατά την πτώχευση. Σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης καλείται να πληρώνει στους πιστωτές για 1 έτος το ποσό των εισοδημάτων του που υπερβαίνει το 5-πλάσιο των εύλογων δαπανών διαβίωσης.
ή - σε 3 έτη μετά την έκδοση της σχετικής δικαστικής απόφασης, στην περίπτωση που ο οφειλέτης δεν διαθέτει περιουσία ή διαθέτει περιουσία μικρής αξίας την οποία και θα απολέσει κατά την πτώχευση. Σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης καλείται να πληρώνει στους πιστωτές για 3 έτη το ποσό των εισοδημάτων του που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Σημειώνεται ότι ο οφειλέτης δεν υποχρεούται να πληρώσει στους πιστωτές ποσά που είναι ακατάσχετα (π.χ. οριζόντιο ακατάσχετο, ακατάσχετα κοινωνικά επιδόματα, ακατάσχετες αγροτικές επιδοτήσεις).
Ο οφειλέτης δεν απαλλάσσεται για:
- οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την υποβολή αίτησης πτώχευσης
- οφειλές από δόλο ή βαρεία αμέλεια που προκάλεσε θάνατο ή σωματική βλάβη προσώπου
- οφειλές από τα αδικήματα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα και της τρομοκρατίας
- οφειλές διατροφής.
Β. Πτώχευση φυσικού/νομικού προσώπου
- Ποιος έχει πτωχευτική ικανότητα σύμφωνα με το νέο νόμο;
Με τον νέο πτωχευτικό νόμο, εκτός από τα νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν οικονομικό σκοπό, αποκτούν πτωχευτική ικανότητα και τα φυσικά πρόσωπα. - Υπό ποιες προϋποθέσεις κηρύσσεται φυσικό ή νομικό πρόσωπο σε πτώχευση;
Σε πτώχευση κηρύσσεται ο οφειλέτης που βρίσκεται σε αδυναμία πληρωμών, δηλαδή εκείνος που αδυνατεί να εκπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του κατά τρόπο γενικό και μόνιμο. Κατά τεκμήριο, ο οφειλέτης βρίσκεται σε παύση πληρωμών όταν αδυνατεί να αποπληρώσει είτε προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης είτε προς τα χρηματοδοτικά ιδρύματα το 40% τουλάχιστον των συνολικών του υποχρεώσεων για περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών και η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ. - Τι ανήκει στην πτωχευτική περιουσία;
Στην πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνεται το σύνολο της περιουσίας που ανήκει στον οφειλέτη κατά την κήρυξη της πτώχευσης, οπουδήποτε και αν βρίσκεται. Αν ο οφειλέτης είναι φυσικό πρόσωπο, στην πτωχευτική περιουσία από την κήρυξη της πτώχευσης μέχρι την απαλλαγή, ανήκει το μέρος του ετήσιου εισοδήματός του, αφαιρουμένων των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών, που υπερβαίνει το ποσό των ετήσιων ευλόγων δαπανών διαβίωσης ή το του δωδεκαπλάσιου του ακατάσχετου, όποιο είναι υψηλότερο εκ των δύο.
Τα ετήσια εισοδήματα του οφειλέτη ανεξαρτήτως ύψους, μπορούν με αίτησή του να εξαιρεθούν από την πτωχευτική περιουσία, όταν το δικαστήριο διαπιστώσει ότι η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει την κύρια κατοικία ή/και άλλα περιουσιακά στοιχεία που υπερβαίνουν το 10% των συνολικών του υποχρεώσεων και η ελάχιστη αξία τους δεν υπολείπεται των 100.000 ευρώ, με εξαίρεση όσα αποκτήθηκαν το τελευταίο ένα έτος πριν την υποβολή αίτησης πτώχευσης. - Τι δεν ανήκει στην πτωχευτική περιουσία;
Στην πτωχευτική περιουσία δεν περιλαμβάνεται η περιουσία που αποκτά ο οφειλέτης μετά την κήρυξη της πτώχευσης.
Επίσης, τονίζεται ότι δεν ανήκουν στην πτωχευτική περιουσία τα ακατάσχετα ή εξαιρούμενα με ειδικές νομοθετικές διατάξεις περιουσιακά στοιχεία και εισοδήματα του οφειλέτη. Συνεπώς, εξακολουθούν να είναι ακατάσχετα οι μισθοί, οι συντάξεις και οι ασφαλιστικές παροχές, όπως ορίζει το δικονομικό δίκαιο και άλλες διατάξεις. - Ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο για την κήρυξη της πτώχευσης;
Αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο είναι το Πολυμελές Πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου το φυσικό πρόσωπο έχει την κατοικία του ή σε περίπτωση νομικού προσώπου, το κέντρο των κύριων συμφερόντων του και ειδικότερα ο τόπος της καταστατικής του έδρας. - Η απόφαση του δικαστηρίου επί της πτώχευσης μπορεί να αμφισβητηθεί;
Έναντι της απόφασης που κηρύσσει την πτώχευση, είναι δυνατό να ασκηθεί είτε ανακοπή είτε αίτηση ανάκλησης. - Ποιες είναι οι συνέπειες για τον οφειλέτη μετά την περάτωσή της πτώχευσης;
Μετά την περάτωση της πτωχευτικής διαδικασίας, ο οφειλέτης απαλλάσσεται πλήρως από κάθε οφειλή προς τους πιστωτές του.
Στο σημείο αυτό διακρίνουμε τους οφειλέτες που διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία από εκείνους που δεν διαθέτουν:
Σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν διαθέτει περιουσία ή διαθέτει περιουσία μικρής αξίας, την οποία θα απολέσει κατά την πτώχευση, η απαλλαγή επέρχεται 3 έτη από την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης ή της καταχώρησης του ονόματός του στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας. Σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης καλείται να πληρώνει στους πιστωτές για 3 έτη το ποσό των εισοδημάτων του που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Σε περίπτωση που ο οφειλέτης διαθέτει περιουσία (κύρια κατοικία ή/και άλλα πάγια περιουσιακά στοιχεία που υπερβαίνουν σε αξία το 10% των συνολικών τους υποχρεώσεων και η ελάχιστη αξία τους δεν υπολείπεται των 100.000 Ευρώ), τότε η απαλλαγή επέρχεται ένα έτος (1) από την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης ή της καταχώρησης του ονόματός του στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας. Σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης καλείται να πληρώνει στους πιστωτές για 1 έτος το ποσό των εισοδημάτων του που υπερβαίνει το 5-πλάσιο των εύλογων δαπανών διαβίωσης.
Τα ποσά των εισοδημάτων που θα κληθεί να καταβάλλει ο οφειλέτης στους πιστωτές του και στις δύο ως άνω περιπτώσεις καθορίζονται με απόφαση του πτωχευτικού δικαστηρίου. - Η απαλλαγή του αρχικού οφειλέτη απαλλάσσει και τους συνοφειλέτες/ εγγυητές;
Και μετά την πτώχευση οι συνοφειλέτες/ εγγυητές συνεχίζουν να ευθύνονται έναντι του πιστωτή, ανεξαρτήτως τυχόν απαλλαγής του αρχικού οφειλέτη.